ในสุภาษิตไทย ๗ : เหมือนผีตายซาก

มันไม่ใช่ภาษิต หรืออะไรหรอกครับ แต่จะว่าไปแล้วสุภาษิตที่เราคุ้นเคยมันก็คือการเปรียบเปรยอยู่แล้วนี่
คำว่า “อยู่เหมือนผีตายซาก” ที่หลายคนพูดกัน ถ้าคิดให้ดีมันแปลกๆ ไหม?
ผี ก็คือผู้ไม่มีร่างกาย (ตามที่ครู เหม เวชกร ท่านได้เขียนไว้ในวรรณกรรมของท่าน) จะเรียกตามแบบวิทยาศาสตร์ก็คือ “พลังงาน” เท่านั้นเอง
ทีนี้ ผีตายซาก มันก็คงจะไม่มีร่างกาย
ดังนั้น “อยู่เหมือนผีตายซาก” น่าจะหมายความว่า “อยู่แบบไม่มีตัวตน” น่าจะถูกกว่า แต่นี่มันกลับหมายความว่า “สภาพดูไม่ได้” “สภาพไม่ต่างกับซากศพ”
เช่นนั้นแล้วทำไมไม่พูดกันว่า “อยู่เหมือนศพ”
ซึ่งอันที่จริงคำนี้มันก็มีอยู่เพียงแต่ไม่ค่อยเพร่หลายเหมือนผีตายซาก

ทีนี้ (และผมเชื่อว่า) ทุกคนคงเข้าใจแล้วว่า “ผีตายซาก” มันแปลว่า “ซากศพ”
แต่รู้ไหมว่าทำไมมันจึงมีความหมายเช่นนั้น
ในโบราณ มักจะเรียก “ศพ” ว่า “ผีตาย” ด้วยว่าเป็นสิ่งที่สามารถจับต้องได้ และให้ความรู้สึกน่ากลัว น่าขยะเขยง เหมือนผี
ดังที่ปรากฏในบทเพลง อุทยานผี บทเพลงของ มีศักดิ์ นาครัตน์ นักร้องเพลงแปลงที่มีชื่อเสียง ซึ่งเพิ่งจะเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งปอด เมื่อตุลาคมที่ผ่านมานี่เอง
โดยปรากฏว่า “ป่าช้าวัดดอนจึงเป็นสุสาน หรืออุทยานผีตาย”

ส่วนคำว่า “ซาก” ก็คือคำวิเศษณ์ ที่ใช้เพิ่มเติมคำว่า “ผีตาย” ให้มีน้ำหนักมากขึ้น
“ซากผีตาย” จึงหมายความว่า “ซากศพ”

และภายหลังก็เพี้ยนกลายเป็น “ผีตายซาก” ซึ่งการเพี้ยน หรือกลายพันธุ์ของคำ ถือเป็นเรื่องปกติที่มักจะเกิดขึ้นตามแต่กาลเวลาจะผ่านไป
และแน่นอนว่า คำใดที่มีการเพี้ยน ย้อมเป็นคำที่ปรากฏมาช้านานเกินกว่า ๕๐ – ๑๐๐ ปีทั้งสิ้น


คำว่า “อยู่เหมือนผีตายซาก” จึงมีความหมายว่า “อยู่เหมือนศพ” หรือ “ดูไม่ได้ ไม่ต่างอะไรกับซากศพ”
แรงพอดูเลยนะ




ปัจฉิมลิขิต : ผมแนบเพลง "อุทยานผี" บทเพลงของ มีศักดิ์ นาครัตน์ มาให้ฟังกันนะครับ
และผมขอถือโอกาสนี้ ไว้อาลัยต่อการจากไปของครูด้วยนะครับ