ตอบคำถาม ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม ราคาเท่าไหร่ พักฟื้นกี่วันเดินได้

โรคข้อเข่าเสื่อม (Knee Osteoarthritis) เป็นโรคที่มักเกิดกับผู้สูงอายุ เนื่องจากกระดูกอ่อนของข้อเข่า หรือผิวข้อสึกกร่อนไปตามวัย และเมื่อไม่มีผิวกระดูกอ่อนมาห่อหุ้ม เนื้อกระดูกจึงชนกันในขณะที่เราเดิน เพราะข้อเข่าจะต้องรับน้ำหนัก ทำให้เกิดอาการเจ็บปวดได้ การรักษาเบื้องต้นด้วยการทานยา การฉีดสารน้ำเลี้ยงไขข้อ และทำกายภาพบำบัด แต่เมื่ออาการเรื้อรังมากแล้ว ผู้ป่วยจะมีแนวแกนขาผิดปกติ ขาโก่งเข้าด้านใน หรือบิดออกนอก ซึ่งทำให้มีความเจ็บปวดเป็นอย่างมาก และข้อเข่าไม่สามารถใช้งานได้ ในกรณีนี้จำเป็นต้องทำการรักษาโดยการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม ทดแทนด้วยข้อเข่าเทียม

ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม


การรักษาด้วยการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมทดแทนด้วยการเปลี่ยนข้อเข่าเทียม  (Knee Arthroplasty) เป็นอีกทางเลือกหนึ่งเมื่อผู้ป่วยมีภาวะข้อเข่าเสื่อมที่เรื้อเรือง ซึ่งสามารถให้ผลที่ดีการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมนั้นเป็นการรักษาโดยการผ่าตัดเอาบริเวณผิวกระดูกที่เสียของปลายกระดูกฟีเมอร์ ผิวของกระดูกทิเบีย และสะบ้าออกไปจากนั้นใส่ข้อเข่าเทียมที่ออกแบบเฉพาะเข้าไปทดแทนการทำงานของข้อหัวเข่าดังเดิม

หากท่านใดสนใจรักษาภาวะข้อเข่าเสื่อมด้วยการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม สามารถอ่านบทความเพิ่มเติมเพื่อเรียนรู้การเตรียมตัวทั้งก่อนการรักษาและหลังการรักษา เพื่อประสิทธิภาพในการดูแลผู้ป่วยได้ที่บทความ ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม คลิกเลย

ข้อเข่าเทียม คืออะไร

ข้อเข่าเทียม คือ ข้อเทียมที่นำไปผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมทดแทนข้อเข่าที่สึกหรอไป ข้อเข่าเทียมที่ได้รับการเปลี่ยนจะต้องมีรูปทรงคล้ายกับกระดูกข้อต่อจริงของผู้ป่วย เพื่อให้เกิดความเคลื่อนไหวอย่างเป็นธรรมชาติ และจะต้องทำให้การยึดตึงของข้อมีความแน่นหนา มั่นคง เพื่อให้มีอายุการใช้งานที่ยาวนาน

วัสดุของข้อเข่าเทียม

เพื่อทำให้ข้อเข่าเทียมนั้นมีความมั่นคง แข็งแรง ใช้งานได้เหมาะสมกับผู้ป่วย วัสดุในการทำข้อเข่าเทียมมักทำจากโลหะผสมพิเศษ เช่น ไทเทเนียม โครบอลต์โครเมียม หรือเซรามิก โดยจะมีความหนาประมาณ 1 เซนติเมตร ใช้เพื่อครอบฝังลงไปยังผิวกระดูกที่ได้มีการเตรียมไว้

ระหว่างผิวข้อเทียมที่ถูกครอบฝังทั้งสองฝั่ง แพทย์จะใส่พลาสติกชนิดพิเศษที่เรียกว่า Polyethelene ซึ่งจะมีลักษณะกลม ทำหน้าที่เป็นตัวที่ทำให้ข้อเกิดความเคลื่อนไหวที่เรียบ ลื่น และเป็นธรรมชาติ ขนาดเท่ากับข้อเข่าของผู้ป่วย

การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมด้วยข้อเข่าเทียม มีกี่แบบ

การออกแบบข้อเข่าเทียมเพื่อการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมจำเป็นต้องพิจารณาอย่างละเอียดผ่านทางลักษณะทางกายวิภาคของกระดูกเข่าที่แตกต่างกันออกไปตามแต่คนไข้ในแต่ละรายผ่านศัลยแพทย์ ทั้งนี้การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมโดยการเปลี่ยนข้อเข่าเทียมมีสองแบบ ดังนี้


การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมแบบทั้งหมด

การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมทั้งข้อ (Total Knee Replacement) เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป เพราะการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าทุกส่วน เหมาะกับข้อเข่าที่เสียหาย และมีอาการมาก การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมในรูปแบบนี้จะสามารถแก้ได้ทุกความผิดปกติของข้อ การผ่าในรูปแบบนี้สามารถรักษาอาการอักเสบของข้อ ช่วยทำให้ข้อเข่าที่ผิดรูปกลับมาตรง  ไม่โก่งงอ และยังป้องกันการเสื่อมของข้อเข่าส่วนที่เหลือในอนาคตได้อีกด้วย

การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมเฉพาะฝั่ง

การผ่าตัดข้อเข่าเทียมเฉพาะฝั่ง (Unicompartmental Knee Replacement) เป็นการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าบางส่วน เพราะในบางผู้ป่วยอาการเสียหายจะจำกัดอยู่บริเวณบางส่วนโดยมักจะเริ่มที่บริเวณด้านในของข้อเข่า การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมในรูปแบบนี้จะช่วยเก็บผิวข้อเข่าส่วนที่ดีไว้ ทำให้แผลมีขนาดเล็กกว่า การบาดเจ็บของเนื้อเยื่อก็น้อยกว่าเปลี่ยนทั้งข้อเข่า ส่งผลให้สามารถฟื้นตัวได้เร็วกว่าการผ่าตัดเปลี่ยนทั้งข้อเข่า

การเตรียมตัวก่อนผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม

เนื่องจากเป็นการรักษาโดยการผ่าตัด ผู้ป่วยควรเช็คสุขภาพโดยละเอียด ตรวจคัดกรองเกี่ยวกับการติดเชื้อ งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด งดสูบบุหรี่ ในวันผ่าตัด งดน้ำและอาหารตามเวลาแพทย์กำหนด รวมทั้งเตรียมสถานที่ให้พร้อมสำหรับการดูแลผู้ป่วยทั้งหลังการผ่าตัดเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่คนไข้ที่รับการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม

การจัดเตรียมสถานที่สำหรับหลังผ่าตัด

สภาพแวดล้อมหลังจากผ่าตัดมีความสำคัญเป็นอย่างมาก เนื่องจากการดำเนินชีวิตประจำวันในระยะแรกยังไม่สามารถเคลื่อนไหวได้เต็มที่ ทั้งการอาบน้ำ การเดินภายในบ้าน หรือกิจวัตรประจำวันต่าง ๆ จึงควรจัดบริเวณภายในบ้านให้เหมาะสม

1. จัดเตรียมทางเดินภายในบ้านให้ปลอดโปร่ง ไม่มีสิ่งของกีดขวางที่เสี่ยงต่ออุบัติเหตุ
2. ตรวจสอบความคงทนของทางเดินภายในบริเวณบ้าน เช่น พื้น ราวบันได ว่าไม่มีสิ่งใดผุพัง และเสี่ยงต่อการสะดุดล้ม
3. ติดตั้งทางจับตามขอบในบริเวณที่ลื่นได้ง่าย เช่นห้องน้ำ เพื่อช่วยในการพยุงตัวของผู้ป่วย
4. หลีกเลี่ยงการขึ้นลงบันไดในระยะแรก ควรย้ายห้องคนไข้มาให้เป็นบริเวณที่เข้าถึงได้ง่ายที่สุด

ขั้นตอนการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม

ขั้นตอนผ่าตัดหลังมีการเตรียมตัวตามที่แพทย์กำหนดแล้ว การผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมจะใช้เวลาประมาณ 75 นาที ในการดำเนินการ

1. ดมยาสลบ หรือฉีดยาชาไขสันหลัง เพื่อให้ผู้ป่วยไม่รู้สึกเจ็บปวดในการผ่าตัด
2. แพทย์ผ่าเปิดแผลบริเวณข้อเข่า ความใหญ่บาดแผลประมาณ 8-10 เซนติเมตร และผ่าผิวกระดูกส่วนที่เสื่อมสภาพออกเพื่อฝังวัสดุข้อเข่าเทียมเข้าไปแทนที่
3. ทำการปรับแต่งความตึงของเส้นเอ็นรอบ ๆ ข้อเข่า เพื่อให้หลังการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมแล้ว ข้อเข่าได้ความตึงที่พอดี ไม่เกิดความโก่งงอ

หลังผ่าตัดเสร็จแล้วผู้ป่วยสามารถขยับข้อเข่าได้ทันที และสามารถใช้งานข้อเข่าได้ในวันแรกหลังการผ่าตัด ผู้ป่วยสามารถยืนเดินได้หลังผ่าตัดภายใน 1 วัน และสามารถกลับบ้านได้ภายใน 3-5 วันหากไม่มีภาวะแทรกซ้อน


การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม


ด้วยเทคโนโลยีการผ่าตัดที่ทันสมัยในปัจจุบันทำให้ มีความเป็นไปค่อนข้างน้อยที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าที่เป็นอันตรายกับผู้ป่วย แต่อย่างไรก็ตามควรมีการดูแลที่ถูกต้อง เพื่อให้มีการฟื้นตัวไว หลีกเลี่ยงการเจ็บปวดหลังผ่าตัดดังนี้

- ประคบเจลเย็นบริเวณแผลผ่าตัดได้บ่อยครั้งตามความต้องการ
- ขณะนอนพักผ่อนควรใช้หมอนหนุนยกปลายเท้าให้สูงขึ้นสำหรับข้างที่ผ่า ขยับปลายเท้าเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต และลดอาการบวม
- ทำกายภาพบำบัดสม่ำเสมอ ทั้งการฝึกงอ ฝึกเหยียดขา ไปจนถึงการฝึกยืนลงน้ำหนัก
- ระมัดระวังการเข้าห้องน้ำ
- ฝึกการเดินด้วยอุปกรณ์ช่วยพยุงเดิน โดยเฉพาะระยะเวลา 5-10 วันหลังผ่าตัด
- เมื่อสามารถกลับบ้านได้ ผู้ป่วยควรบริหารข้ออย่างสม่ำเสมอ

เมื่อปฏิบัติตนดูแลอาการหลังผ่าตัดเป็นอย่างดีตามที่กล่าวมาเบื้องต้นจะสามารถเดินด้วยไม้เท้าได้ 6 สัปดาห์หลังการผ่า

ผลข้างเคียงหลังผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม

หลังผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมอาจเกิดผลข้างเคียงได้ เช่นในขณะผ่าตัดอาจเกิดลิ่มเลือดในเส้นเลือดดำ หรือไขมันหลุดเข้าสู่กระแสเลือดไปอุดตันที่ปอด ทำให้ระบบการหายใจผิดปกติได้ นอกจากนี้หากดูแลหลังผ่าตัดไม่ดีอาจเกิดอาการ ข้อเข่าติดแข็ง ทำให้ไม่สามารถงอหรือเหยียดเข่าได้เต็มที่ หรือหากมีอุบัติเหตุหกล้ม ก็สามารถทำให้กระดูกบริเวณใกล้ข้อเข่าเทียมหักได้

คำถามเกี่ยวกับการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม

ข้อเข่าเทียม อายุการใช้งานเท่าไหร่

ข้อเข่าเทียมสามารถอยู่ได้นานกว่า 20 ปี ถึง 80 % ขึ้นอยู่กับการใช้งานของผู้ป่วย และความเชี่ยวชาญของศัลยแพทย์กระดูก

ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม กี่วันเดินได้

ผู้ป่วยสามารถใช้งานข้อเข่าเทียมได้ตั้งแต่วันแรกหลังผ่าตัด ในช่วงเวลา 2 - 6 เดือนหลังผ่าตัดผู้ป่วยสามารถเดินได้ปกติมากขึ้น ทั้งนี้ควรกายภาพ และฝึกเดินอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้สามารถทำกิจวัตรประจำวัน และใช้ข้อเข่าได้เป็นปกติ

ผ่าตัดข้อเข่าเสื่อม พักฟื้นกี่วัน

หลังจากผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมหากไม่มีอาการแทรกซ้อนสามารถกลับไปพักฟื้นที่บ้านได้ภายใน 5 วัน และอาการบวมจะหายภายในระยะเวลา 3 เดือนแรก ความรู้สึกอุ่น ชาจะหายภายในระยะเวลา 6-12 เดือนหลังผ่าตัด

ข้อสรุป

โรคข้อเข่าเสื่อมไม่ใช่โรคที่น่ากลัว และสามารถใช้วิธีการผ่าตัดข้อเข่าเสื่อมรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งในปัจจุบันเป็นวิธีการรักษาที่สะดวก ปลอดภัย แผลเล็ก และฟื้นตัวไวหากมีการปฏิบัติที่ถูกต้อง นอกจากนี้ข้อเข่าเทียมยังมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน เหมาะกับผู้ป่วยสูงอายุ หรือได้รับความเสียหายรุนแรงเกี่ยวกับข้อเข่า

หากสนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมกับทางโรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์ สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ Line: @samitivejchinatown