มนุษย์ฉลาดพอจะใช้เหตุผล
แต่มักไม่ฉลาดพอจะถามว่า
“เหตุผลที่ฉันใช้อยู่ ใครเป็นคนสอนให้ฉันคิดแบบนี้?”
เราเคยตรวจสอบตรรกะของตัวเองไหม?
หรือแค่ใช้ตรรกะที่คนอื่นยัดใส่หัวเรามาตั้งแต่เด็ก
แล้วเชื่อว่ามันคือเสียงของตัวเอง?
ถ้าเรากล้าตรวจสอบจริง ๆ
เราจะพบว่าความคิดส่วนใหญ่ในหัว
ไม่เคยเป็นของเราเลยตั้งแต่แรก
มันคือเสียงสะท้อนของสังคมที่อยากให้เราเชื่อง
เป็นภาพลวงที่ทำให้เราเดินตามกัน
ราวกับฝูงแกะที่ไม่เคยมองแม้แต่หน้า “ผู้นำ”
มันแค่เดินตาม…
โดยไม่เคยถามด้วยซ้ำว่า
“เดินไปไหน และเพื่อใคร?”
และถ้าผู้นำทางมันนำไปที่เหว
มันก็ลงเหวทั้งฝูง
เพราะมันไม่เคยตั้งคำถามกับตรรกะของตัวเองเลย
นี่แหละ—
ความฉลาดที่ถูกกดไว้
ไม่ใช่ใครกด
แต่เป็นเพราะตัวเราเองที่ไม่รู้จักตั้งคำถาม
เหมือนคนที่วิ่งไปข้างหน้าเต็มแรง
โดยไม่รู้ว่าเส้นทางที่ไป…เอาแต่วิ่งๆๆ
และถ้าเรากล้าถอดเสียงเหล่านั้นออกจริง ๆ
เราจะพบความจริงที่น่ากลัวที่สุดคือ
เราไม่เคยรู้จักตัวเองเลยตั้งแต่แรก