ขูดหินปูน สุขภาพดีเริ่มต้นจากเหงือกและฟัน

ฟันมีหน้าที่ในการบดเคี้ยวอาหารที่เราการรับประทานเข้าไปในแต่ละวัน หลังจากที่ฟันบดอาหารแล้ว หากไม่ดูแลทำความสะอาดช่องปาก ไม่แปรงฟัน หรือแปรงฟันไม่สะอาด จะเกิดการสะสมของเชื้อแบคทีเรียในช่องปาก จนทำให้เกิดหินปูนหรือหินน้ำลายที่ไม่สามารถกำจัดออกได้ด้วยการแปรงฟัน การขูดหินปูนทุก 6 หรือ 12 เดือน คือคำที่เราได้ยินจากทันตแพทย์บ่อยครั้ง แต่ทว่าก็ยังไม่อยากจะไปขูดหินปูนกัน ด้วยปัจจัยหลายอย่าง เช่น ไม่มีเวลา กลัวเจ็บ กลัวเครื่องขูดหินปูนหรืออุปกรณ์ที่ขูดหินปูน เป็นต้น แต่คุณรู้หรือไม่ว่า การขูดหินปูนนั้นทำให้ป้องกันโรคที่จะอาจจะเกิดขึ้นตามมาได้

การทิ้งให้คราบหินปูนเกาะตามผิวฟันนานเกินไป จนเกาะตัวหนา และกำจัดออกยาก ทำให้สุขภาพเหงือกอ่อนแอ ทำให้เป็นโรคเหงือกอักเสบ ฟันผุ และปัญหาสุขภาพฟันอื่น ๆ ตามมา เพื่อรักษาร่างกายให้แข็งแรงสมบูรณ์ ควรเริ่มต้นจากการดูแลสุขภาพปากและฟัน

การขูดหินปูน คืออะไร


การขูดหินปูน (Dental Scaling) คือ การกำจัดหินปูนโดยใช้เครื่องมือทางทันตกรรม เครื่องขูดหินปูน หรืออุปกรณ์ด้วยความถี่สูง (Ultrasonic Scaler) ขูดเอาก้อนหินปูนที่ฝังอยู่บริเวณซอกฟัน ทั้งแบบใต้เหงือกและเหนือเหงือกให้หลุดออกด้วยการขูดหรือการจี้ ซึ่งต้องดำเนินการโดยทันตแพทย์เท่านั้น มีวิธีการทำที่ไม่ยุ่งยากและใช้เวลาไม่นาน ขึ้นอยู่กับปริมาณของคราบหินปูน โดยมีเทคนิค 2 เทคนิคดังนี้

-  การใช้แรงมือขูด การขูดหินปูนด้วยเครื่องมือปกติ ทันตแพทย์ต้องออกแรงและมีใช้เวลานาน
-  การใช้เครื่องขูดหินปูนไฟฟ้า หรืออุปกรณ์ด้วยความถี่สูง (Ultrasonic Scaler) ที่มีความรวดเร็วกว่าแบบแรก และยังสะดวกในการทำงานของทันตแพทย์อีกด้วย

หินปูน คืออะไร

หินปูน (Calculus หรือ Tartar) คือ คราบที่ก่อตัวจากเชื้อแบคทีเรียที่อยู่ในช่องปาก ทำปฏิกริยากับโปรตีนหรือเศษอาหารที่ตกค้างตามซอกฟัน จนผลิตกรดบางอย่างมาทำลายผิวเคลือบฟัน ทำให้เกิดหินปูนหรือหินน้ำลายที่ไม่สามารถกำจัดออกได้ด้วยการแปรงฟัน ต้องขูดหินปูนออกเท่านั้น สำหรับผู้ที่สนใจ ขูดหินปูน กับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ คลิก!

หินปูน เกิดจากสาเหตุใด

สาเหตุหลักของการเกิดหินปูนก็คือการแปรงฟันไม่สะอาด หรือทำความสะอาดไม่ทั่วถึง จนเกิดการสะสมของเชื้อแบคทีเรียที่อยู่ตามซอกฟัน แบคทีเรียเหล่านี้เจริญเติบโตด้วยเศษอาหารและน้ำตาลที่ทำความสะอาดไม่หมด แบคทีเรียได้ผลิตกรดบางอย่าง จากนั้นก็สร้างหินปูนขึ้นมาปกคลุมตัวเองอีกชั้นหนึ่ง วิธีขูดหินปูนเป็นวิธีที่ดีที่สุด เพราะหากไม่ขูดหินปูนออก หินปูนเหล่านี้ก็จะพอกหนาขึ้นและทำให้ผิวเคลือบฟันและเนื้อฟันค่อย ๆ ผุกร่อนลง ทำให้ฟันผุ และอาจทำให้สุขภาพเหงือกมีปัญหา

การเกิดหินปูนส่งผลต่อเหงือกและฟันอย่างไร


คราบหินปูนส่งผลกระทบต่อเหงือกและฟันจนอาจทำให้เกิดโรคภัยไข้เจ็บได้ การขูดหินปูนเพื่อรักษาสุขภาพช่องปากอยู่เสมอ จะทำให้คุณห่างไกลจากโรคต่าง ๆ ดังนี้

-  โรคฟันผุ การมีคราบหินปูนทำให้แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดได้ยากขึ้น และนำไปสู่สาเหตุที่ทำให้ฟันผุได้ คุ้มค่าที่ขูดหินปูน
-  โรคเหงือก คราบหินปูนที่ก่อตัวเหนือขอบเหงือกจะทำให้เกิดการระคายเคือง จนเกิดอาการแดง บวม มีเลือดออก เมื่อแปรงฟัน เมื่อเวลาผ่านไปอาจทำให้เหงือกมีปัญหาและนำไปสู่โรคเหงือกได้
-  โรคเหงือกอักเสบ เป็นโรคเหงือกที่ร้ายแรง แต่สามารถรักษาได้ด้วยการใช้ไหมขัดฟันและน้ำยาบ้วนปากฆ่าเชื้อ และทำความสะอาดเป็นประจำทุกวันตามคำแนะนำของแพทย์
-  โรคเหงือกอักเสบสามารถพัฒนาไปสู่โรคปริทันต์อักเสบ หรือโรครำมะนาด ที่เกิดจากการติดเชื้อจากแบคทีเรีย ทำให้อวัยวะที่อยู่รอบ ๆ ฟันอักเสบ จนเกิดอาการเหงือกบวม นุ่ม มีเลือดออก ฟันหลวมเมื่อเคี้ยวจะมีอาการเจ็บ เหงือกแยกออกจากฟัน เกิดหนองระหว่างฟัน มีความรุนแรงมากกว่าโรคเหงือกอักเสบ เชื้อแบคทีเรียสามารถทำลายกระดูกและเนื้อเยื่อที่ยึดติดฟัน ซึ่งอาจเข้าสู่กระแสเลือด เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจ โรคปอด และปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ได้

ผลกระทบอื่นๆ ที่อาจเกิดจากหินปูน

เมื่อปล่อยให้เกิดหินปูนสะสมมาก ๆ นอกจากจะทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ข้างต้นแล้ว อาจทำให้กระดูกที่รองรับรากฟันค่อย ๆ ละลาย ทำให้ฟันโยก ไม่แข็งแรง มีเลือดออกระหว่างแปรงฟัน ฟันเหลือง ฟันห่าง มีกลิ่นปาก เหงือกร่น อาการรุนแรงเหล่านี้สามารถป้องกันได้ด้วยการขูดหินปูน

สัญญาณที่บ่งบอกว่าเราต้องกำจัดหินปูน

โดยปกติแล้วผู้มีสุขภาพเหงือกและฟันที่ดีที่ขูดหินปูนทุก 6 เดือน จะไม่ค่อยเห็นคราบหินปูนเกาะที่บริเวณซอกฟัน แต่สำหรับผู้ที่ไม่ค่อยได้ขูดหินปูนคราบหินปูนจะเกาะเป็นคราบแข็งมีสีขาวขุ่น สีเหลือง สีน้ำตาล ไปจนถึงสีดำ ตามบริเวณเหนือเหงือกหรือใต้ขอบเหงือก มีเลือดออกขณะแปรงฟัน กระดูกเบ้าฟันโยก ฟันห่าง มีกลิ่นปาก และเลือดออกง่ายระหว่างแปรงฟัน ซึ่งอาการเหล่านี้ถือว่าต้องรีบพบทันตแพทย์เพื่อขูดหินปูนอย่างเร่งด่วน

เครื่องมือที่ใช้ในการขูดหินปูน


แพทย์จะใช้เครื่องขูดหินปูนในการขูดหินปูนที่เป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์โดยเฉพาะ มีมาตรฐาน สะอาด และฆ่าเชื้อก่อนใช้งานทุกครั้ง โดยเครื่องมือดังกล่าวมีหน้าที่และความสำคัญดังนี้

เครื่องมือ AirFlow

เป็นเครื่องมือที่มีความดันของน้ำ ทำให้ขจัดคราบหินปูนที่ติดแน่นได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะคราบบุหรี่หรือชา กาแฟ

เครื่อง Scaler

ที่ขูดหัวมีลักษณะโค้ง หัก งอ ใช้สำหรับขูดหินปูน หรือคราบสกปรกที่เกาะอยู่ตามซอกเหงือกและซอกฟัน

เครื่อง Excavators

เครื่องขูดที่คล้ายกับ Scaler แต่มีความแตกต่างกันตรงที่ Excavators ใช้ขูดเนื้อเยื่อฟัน แล้วอุดฟันชั่วคราว และเกลาโลหะสำหรับอุดฟัน

เครื่อง Probes

เป็นเครื่องมือสำหรับแหย่ ที่มีหลายแบบ ทั้งแบบตรง แบบตะขอ ใช้แหย่เข้าไปในฟันเพื่อหาจุดฟันผุ

เครื่อง Chisels

สิ่ว สำหรับขูดเคลือบฟันที่เสื่อมสภาพออก ก่อนที่จะอุดฟัน

เครื่อง Rotary Instruments 

เครื่องกรองฟัน ที่ทำงานด้วยระบบมอเตอร์ หรือระบบอัดอากาศ สามารถปรับระดับความเร็วได้

Mouth Mirrors

หรือกระจกสำหรับส่องช่องปาก เพื่อให้ทันตแพทย์ใช้สำหรับส่องดูฟันที่มองจากมุมปกติไม่เห็น

ขั้นตอนการขูดหินปูน


เมื่อคุณต้องไปหาหมอฟันเพื่อทำการขูดหินปูน ทันตแพทย์จะดำเนินการขูดหินปูน โดยมีวิธีขูดหินปูนดังต่อไปนี้

ขั้นตอนที่ 1 ตรวจสุขภาพฟัน

ทันตแพทย์จะทำการตรวจสุขภาพฟัน เพื่อดูความแข็งแรงสมบูรณ์ของเหงือกและฟันบริเวณที่ขูดหินปูนว่ามีปัญหาอะไรบ้าง

ขั้นตอนที่ 2 ขูดหินปูน

ทันตแพทย์จะดำเนินการขูดหินปูนโดยใช้เครื่องขูดหินปูนโดยเฉพาะ เพื่อขูดหินปูนและคราบแบคทีเรียออกจากบริเวณเหงือกและฟัน อาจทำให้เกิดเลือดออกระหว่างดำเนินการ ทั้งนี้ไม่ต้องกังวลเพราะเป็นเรื่องปกติ

ขั้นตอนที่ 3 ขัดทำความสะอาดฟัน

หลังจากที่ขูดหินปูนจนหมดแล้ว ทันตแพทย์จะทำความสะอาดและกำจัดคราบหินปูนที่คงเหลือตกค้าง ด้วยใช้อุปกรณ์ขัดฟัน

ขั้นตอนที่ 4 ใช้ไหมขัดฟันโดยทันตแพทย์

เมื่อทำความสะอาดหลังจากขูดหินปูนเรียบร้อย ทันตแพทย์จะใช้ไหมขัดฟันเพื่อตรวจสอบร่องเหงือกและฟันบริเวณที่มีปัญหาอีกครั้ง
 
ขั้นตอนที่ 5 บ้วนปาก

จากนั้นทันตแพทย์จะให้คนไข้บ้วนปากหนึ่งครั้งเพื่อล้างเศษที่ตกค้างจาการขูดหินปูน

ขูดหินปูนราคากี่บาท

โดยปกติแล้วการขูดหินปูนที่สถานพยาบาลหรือโรงพยาบาลภาครัฐ จะมีราคาถูกกว่าคลินิกทันตกรรมที่เป็นของเอกชน ที่ขูดหินปูนราคาประมาณ 700 - 900 บาท ส่วนโรงพยาบาลเอกชนหรือคลินิกทันตกรรมจะมีราคาอยู่ที่ประมาณ 800 - 2,000 บาท ซึ่งสถานพยาบาลแต่ละแห่งจะมีราคาที่แตกต่างกันออกไป ทั้งนี้สามารถเบิกค่าบริการทันตกรรมกับสำนักงานประกันสังคมได้ตามสิทธิ์ที่ได้รับ

ป้องกันการเกิดคราบหินปูนอย่างไรดี


วิธีขูดหินปูนที่ดี คือ ควรพบทันตแพทย์เพื่อขูดหินปูนทุก ๆ 6 เดือน และป้องกันปัญหาจากคราบหินปูนตั้งแต่เนิ่น ๆ ด้วยวิธีดังนี้

-  แปรงฟันเป็นประจำ วันละ 2 ครั้ง ครั้งละ 2 นาที อย่างสะอาดอย่างทั่วถึง
-  ใช้ไหมขัดฟัน
-  ใช้แปรงที่มีขนนุ่ม
-  ใช้แปรงไฟฟ้าที่ช่วยขจัดคราบจุลินทรีย์ได้
-  เลือกยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์
-  ป้วนปากด้วยน้ำยาบ้วนปากฆ่าเชื้อ
-  ทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดอาหารที่มีน้ำตาล และไม่ทานขนมหรือของหวานระหว่างมื้อ
-  ดื่มน้ำมาก ๆ ระหว่างรับประทานอาหาร และ แปรงฟันหลังรับประทานอาหาร
-  งดสูบบุหรี่

ประโยชน์ของการขูดหินปูน

การขูดหินปูนมีประโยชน์มากมาย ช่วยให้คุณมีสุขภาพเหงือกและฟันที่แข็งแรง ดังนี้

1.  ป้องกันโรคเหงือก หรือโรคปริทันต์ ที่ทำให้เหงือกบวมแดง และอาการอื่น ๆ ที่สร้างความเจ็บปวดทรมาน 
2.  ป้องกันฟันผุ ลดคราบหินปูนที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียไม่ให้ก่อตัวเป็นคราบแข็ง จนทำให้ทำลายเคลือบฟัน จนทำให้ฟันผุ
3.  ลดปัญหากลิ่นปาก ที่เกิดจากเหงือกอักเสบ หรือคราบหินปูนสะสมบริเวณช่องปากเป็นจำนวนมาก
4.  ทำให้ฟันสะอาด ดูมีสุขภาพดี เสริมบุคลิกภาพ ทำให้เกิดความมั่นใจเวลายิ้ม
5.  ยืดอายุฟันให้ยาวนาน มีสุขภาพแข็งแรง ทานอาหารอร่อยทุกเมนู คุ้มค่าที่ขูดหินปูน

ขูดหินปูนด้วยตนเองทำได้ไหม

คุณสามารถขูดหินปูนด้วยตนเองที่บ้านได้ โดยใช้ผลิตภัณฑ์ที่กำจัดหินปูน เช่น ไม้จิ้มฟัน หรืออุปกรณ์ขูดหินปูนด้วยตัวเอง หรือวัสดุจากธรรมชาติ เช่น น้ำส้มสายชู น้ำมันงา หรือสตรอเบอรี่ แต่ก็ไม่รับรองว่าวิธีเหล่านี้จะได้ผล หากมีข้อผิดพลาดอาจส่งผลเสียทำให้ผิวฟันได้รับความเสียหายมากกว่าเดิม คุณจึงควรขูดหินปูนกับทันตแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญดีกว่า เพราะใช้อุปกรณ์เครื่องขูดหินปูนที่มีมาตรฐาน มีความสะอาดปลอดเชื้อ ไม่ทำให้เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการขูดหินปูน


ขูดหินปูนเจ็บไหม

ขูดหินปูนอาจมีอาการเสียวฟัน แต่ไม่รู้สึกเจ็บ เพราะใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าสั่นสะเทือนขูดหินปูนจนคราบหินปูนหลุดออกมา

ขูดหินปูน ใช้เวลานานไหม ประมาณกี่นาที

ขูดหินปูนใช้เวลาไม่นาน เพียง 30 นาที - 1 ชั่วโมง เท่านั้น ขึ้นอยู่กับปริมาณคราบหินปูน และปัญหาอื่น ๆ ที่พบภายในช่องปาก

ขูดหินปูนแล้วฟันขาวขึ้นไหม

ทำให้ฟันขาวขึ้นไม่มากก็น้อย ดีกว่าไม่ได้ขูดหินปูนแน่นอน เพราะคราบหินปูนทำให้ฟันเหลือง และเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียในช่องปาก

ขูดหินปูนแล้วเลือดออก ทำอย่างไรดี

อาการเหงือกอักเสบหรือเครื่องขูดหินปูนอาจทำให้มีเลือดออกระหว่างขูดหินปูน ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติที่เกิดขึ้นและสามารถหายเองได้ แต่หากเลือดไม่หยุดไหลควรรีบปรึกษาทันตแพทย์เพื่อรักษาโดยเร่งด่วน

ขูดหินปูนแล้วฟันโยก ทำอย่างไรดี

ทันตแพทย์จะตรวจสอบสาเหตุว่าฟันโยกเกิดจากอะไร หากเกิดจากเหงือกอักเสบ และกระดูกรอบ ๆ รากฟันถูกทำลายไม่มาก หรือฟันโยกไม่มาก ก็สามารถขูดหินปูนได้

ควรเริ่มขัดหินปูนตอนอายุเท่าไหร่ 

ผู้ที่ขูดหินปูนได้ คือ ผู้ที่มีฟันแล้ว ทั้งในเด็กที่มีฟันน้ำนมขึ้น และผู้ใหญ่ ทุกเพศทุกวัย รวมถึงผู้สูงอายุ

ข้อสรุป

วิธีขูดหินปูนเป็นวิธีรักษาฟันที่ได้รับความนิยมสูงสุด ช่วยป้องกันโรคเหงือกอักเสบ โรคฟันผุ และลดปัญหากลิ่นปาก ช่วยยืดอายุให้ฟันซี่สวยของคุณให้อยู่ไปได้นาน ๆ ทั้งนี้คุณควรดูแลช่องปากด้วยการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ใช้ไหมขัดฟันภายหลังการแปรงฟัน และขูดหินปูนกับทันตแพทย์ทุก ๆ 6 เดือน เพียงแค่นี้คุณก็มั่นใจได้ว่าสุขภาพปากและฟันของคุณจะแข็งแรง ห่างไกลจากโรคเหงือกอักเสบและโรคฟันผุ